آکواریوم گیاهی را چگونه تهیه کنیم

در این مقاله قصد داریم پیرامون آکواریوم گیاهی صحبت کنیم. آکواریوم گیاهی بر خلاف آکواریوم ماهی نیازی به نگهداری سخت ندارد. آکواریوم گیاهی بیشتر از یک آکواریوم ماهی جذاب است چرا که گیاهان همیشه سبز و تازه در آن نگهداری می شود. شرایط نگهداری این آکواریوم سخت نیست و برای هر جایی می توان استفاده نمود. در یک آکواریوم گیاهی نیز هنر چیدمان و سلیقه مطرح است. می توانید گیاهان تزئینی را به گونه بچینید که زیباتر باشد. با ما همراه باشید تا بیشتر راجع به آن صحبت کنیم.

آکواریوم گیاهی چیست؟

آکواریوم گیاهی جز هیجان انگیز ترین و جذاب ترین انواع آکواریوم های دنیا هستند. در آکواریوم های گیاهی آب شیرین نگهداری می شود که داخلش با انواع گیاهان تزئینی زیبا تزئین می شود. آکواریوم گیاهی میزان جای کمی را اشغال می کند و برای تزئین طاقچه ها، دیواره های اپن و … مناسب است. در آکواریوم های گیاهی می توانید نمایی فوق العاده از ترکیب موج آب با گیاهان ایجاد کنید.شرایط نگهداری آکواریوم ها متفاوت است اما همه آنها یک قاعده و قوانین کلی نظیر عدم ریختن مواد متفرقه به داخل آکواریوم، تمیز و پاک نگهداشتن محیط داخلی آکواریوم و تنظیم میزان دما و نور است.

گیاهان آکواریوم گیاهی

گیاهانی که در آکواریوم گیاهی رشد می کنند به سه دسته تقسیم می شوند.

گیاهان روآبی: این گیاهان در سطح آب رشد می کنند. گیاهان رو آبی از ذرات موجود در سطح آب تغذیه می کنند و محیط آب را سالم و تمیز نگه می دارند. گیاهان رو آبی در آکواریوم محل مناسبی برای زایش ماهی های کوچک هستند. همچنین با توجه به اینکه سطح آب را تمیز نگه می دارند برای محیط زیست ماهی ها نیز مناسب است. رشد این گیاهان رو آبی به نور بسیار زیادی نیاز دارد. پس از مدتی تمامی سطح آب را فرا می گیرند و مانع از رسیدن نور و اکسیژن به عمق آب می شوند بنابراین به اصلاح نیاز دارند.

گیاهان زیر آبی:این گیاهان در شن و ماسه های کف آکواریوم رشد می کنند. گیاهان زیر آبی نیز مانند گیاهان آپارتمانی دارای ریشه هستند. ریشه آنها در بستر شن و ماسه موجود در کف آکواریوم رشد می کند. در ایران چند گونه خاص از گیاهان زیر آبی موجود است که کیفیت خوبی هم دارند.

گیاهان میان آبی: این گیاهان در سطح وسط آب رشد می کنند و برگ هایشان تا سطح آب می آید. ریشه این گیاهان در میان آب معلق است و مواد مورد نیازش را از طریق آن بدست می آورد. گیاهان میان آبی بسیار سریع رشد می کنند و امکان قلمه زدن آنها وجود دارد. زمانی که به رشد کافی رسیدند می توانید قسمتی از ساقه آنها را برش زده و مجدد بکارید. به دلیل اینکه ریشه آنها عمیق نیست می توانند به سرعت رشد کرده و باعث شفافیت آب بشوند.

هدف از نگهداری گیاهان آکواریومی

هدف از نگهداری گیاهان آکواریومی در واقع سه مورد است.

منافع اکوسیستمی، تزئین آکواریوم، غذای ماهی ها

در واقع در یک آکواریوم گیاهی می توانید همزمان دو گیاه آبی را نگهداری کنید. گیاه آبی برای منافع اکوسیستمی و تزیین آکواریوم یا گیاه غذای ماهی و منافع اکوسیستمی استفاده می شود چرا که گیاهانی که برای غذاهای ماهی ها استفاده می شوند به سرعت خورده می شوند و دوباره رشد می کنند و زیبایی خاصی برای آکواریوم فراهم نمی آورد. همچنین گیاهانی که برای منافع اکوسیستمی و تزئینی در آکواریوم نگهداری می شوند غذای ماهی ها نیستند چون به شدت تلخ اند.

دسته بندی آکواریوم ها

آکواریوم ها به دسته های گوناگونی تقسیم می شوند. ما در این قسمت به شرحی کوتاه بر تقسیم بندی آکواریوم ها به دو دسته آکواریوم گیاهی با امکانات کم و آکواریوم گیاهی با امکانات زیاد می پردازیم:

آکواریوم گیاهی با امکانات کم شامل سیستم دی اکسید کربن و شدت نور بالا نیست و در آن از بسته های کود قرص شده یا کود مایع با دوز کم استفاده می شود.

آکواریوم گیاهی با امکانات زیاد شامل سیستم دی اکسید کربن و نور بالا می شود و از کود های مایع دارای دوز بالا استفاده می شود.

مزایای استفاده از آکواریوم گیاهی

همانطور که در قسمت قبلی ذکر شد در آکواریوم گیاهی با امکانات زیاد می توان سیستم دی اکسید کربن و کود مایع داشت. در نتیجه مزایای آن بیشتر است. مزایای استفاده از آکواریوم گیاهی با امکانات زیاد شامل موارد زیر می شود:

۱- استفاده و نگهداری گیاهان آبی با تنوع بیشتر

۲- حفظ شادابی و طراوت گیاهان و سرعت بالای رشد آنها

۳- زیبایی بیشتر محیط و کمبود مشکلاتی مانند رشد جلبک و…

۴- هزینه نگهداری کمتر

۵- القای حس آرامش به محیط اطراف

۶- کم هزینه بودن تهیه ماهی ها و بی مهرگان

۷- ظاهر آکواریوم با تغییر چیدمان سنگ ها و چوب ها به سادگی تغییر می کند.

۸- می توان چندین مدل مختلف به سبک های مختلف برای آکواریوم پیاده سازی کرد.

انواع سبک آکواریوم گیاهی

شیوه نگهداری و چیدمان و تنوع گیاهی آکواریوم ها سبک های مختلفی دارد که شامل موارد زیر است:

سبک هلندی: این سبک بیشتر به شیوه چیدمان درختان و گیاهان هلندی شباهت دارد. در آکواریوم گیاهی سبک هلندی گیاهان تراکم زیادی داشته و تنوع رنگی آن مشابه باغ ها و درختان هلندی است. در سبک هلندی گیاهان بلند در قسمت انتهایی آکواریوم قرار می گیرند تا از پشت آکواریوم لوازم دیده نشود. همچنین شیوه چیدمان و ترکیب سنگ و چوب نیز به صورت پلکانی است و سعی می شود از سنگ و چوب بیشتر استفاده شود.

سبک ژاپنی: در این سبک سعی می شود تا حد امکان یک منظره واقعی مینیاتور را در زیر آب طراحی کرد. برای اولین بار تاکاشی آمانو سعی کرد روش جدیدی در نگهداری و چیدمان آکواریوم گیاهی ارائه بدهد. در سبک ژاپنی تمامی فضای آکواریوم از گیاهان پوشیده نمی شود بلکه سعی می شود از گیاهان به صورت یک تصویر واقعی در چیدمان استفاده شود. انتخاب نوع سنگ ها و چوب ها بسیار اهمیت دارد.

سبک جنگلی: یکی از پر طرفدارترین سبک های آکواریوم گیاهی سبک جنگلی است که بسیار زیبا است و خصوصیات آکواریوم سبک ژاپنی و هلندی را دارا است. شیوه نگهداری آن نیز آسان است.

شرایط نگهداری از آکواریوم گیاهی

۱- دما و PH:

بسیاری از گیاهان آبی و ماهی ها در شرایط دمای همسان نگهداری می شوند و شرایط نگهداریشان مانند هم است. دمایی که گیاهان و ماهی ها در آن نگهداری می شوند معمولا بین بیست و دو درجه سانتی گراد تا بیست و هفت درجه سانتی گراد است. PH آب آکواریوم گیاهی هم خنثی است.

۲- استفاده از نمک:

زمانی که می خواهید برای آکواریوم گیاهی خود ماهی خریداری کنید سعی نمایید تا از فروشگاه های معتبر و مطمئن ماهی را خریداری کنید. چرا که اگر ماهی بیمار باشد مجبور خواهید شد کمی نمک به آب آکواریوم اضافه کنید که برای گیاهان مناسب نیست و گیاه پوسیده می شود.

۳-رطوبت هوا:

اگر در آکواریوم گیاهی تانن از گیاه تراریوم استفاده می کنید سعی کنید حواستان به رطوبت و یا خشکی گیاه باشد. در صورتی که فضای داخل آکواریوم گیاهی زیادی مرطوب باشد سعی کنید به مدت یک تا دو روز درب آکواریوم را باز بگذارید تا کمی خشک شود. همچنین اگر تراریوم خشک شده بود درب آکواریوم را باز بگذارید تا کمی اکسیژن وارد آب بشود.

۴-بیماری ماهیان:

اگر یکی از ماهی ها بیمار شد سعی کنید آن را به ظرف دیگری منتقل کرده و بگذارید تا کامل خوب بشود و سپس به داخل ظرف آکواریوم ببرید.

۵- اشیای متفرقه:

تا حد امکان سعی کنید اشیای متفرقه را در داخل آکواریوم رها نکنید. اگر آکواریوم گیاهی شما دارای درب باشد بهتر است چرا که از ورود اشیایی مانند نان و پودر سیگار و … به آن خودداری می کند. اما در نگهداری آکواریوم دقت کنید که اگر آکواریوم رطوبت خود را از دست داد و یا دچار افزایش رطوبت شد گاهی درب آکواریوم را باز بگذارید.

۶- انتقال سریع گیاهان:

اگر گیاه آکواریومی خود را تهیه کرده اید بهتر است هر چه سریعتر آن را به داخل آکواریوم انتقال بدهید چرا که هر چه دیر تر به داخل آکواریوم برود امکان اینکه گیاه آسیب ببینید وجود دارد.

نکاتی قبل از خرید آکواریوم گیاهی

برای تهیه یک آکواریوم گیاهی اولین موردی که مطرح است سایز آن آکواریوم می باشد. سایز آکواریوم گیاهی معمولا متناسب با میزان فضا و جای شما تعریف می شود اما تا حد امکان سعی کنید یک آکواریوم بزرگ تهیه کنید. اگر آکواریوم کوچک تهیه کنید به زودی آلوده می شود و نگهداری از آن سخت و گاهی هزینه بر می شود. به طور کلی ابعاد یک آکواریوم به این صورت است که دارای حداقل ارتفاع شصت سانتی متر و حداقل عرض چهل سانتی متر باشد. آکواریوم هایی که در ابعاد مستطیلی بزرگ هستند به لحاظ نگهداری و تنوع چیدمان مناسب تر هستند.

نحوه انتخاب گیاهان آکواریوم

چنانچه برای آکواریوم گیاهی خود بخواهید گیاهی تهیه کنید بهتر است به نحوه گزینش آنها دقت کنید. بسته به نوع سبک آکواریوم خود می توانید آن را انتخاب کنید. البته مورد مهم تر این است که گیاهان جوانتر را برای کاشت در داخل آکواریوم انتخاب کنید چرا که زودتر با شرایط آکواریوم شما سازگار می شوند.

همچنین بهتر است گیاهان آکواریومی را با توجه به سایز آکواریوم تان انتخاب کنید. از آن جا که رشد سریعی دارند بهتر است از گیاهان کوچک و بزرگ برای آکواریوم استفاده کنید و به گونه ای باشد که تمامی فضای آکواریوم را پر نکند تا نور به آن برسد.

نحوه کاشت چمن در آکواریوم گیاهی

اگر بخواهید در آکواریوم خود چمن بکارید بهتر است ابتدا ژل کف را به خوبی بشویید. سپس چمن را به دقت در داخل یک سینی بچینید طوری که بتوان بخش بندی و تقسیم بندی کرد. سپس هر یک از این دسته ها را با دقت با انبر گرفته و در داخل آکواریوم با ضخامت پنج سانتی متر بکارید.

فاصله ی میان هر چمن به اندازه سه سانتی متر باشد چرا که اگر فاصله ها بیشتر باشد رشد چمن به صورت ملموس دیده نمی شود.

ماهیان مناسب آکواریوم گیاهی

ماهیانی که در یک آکواریوم گیاهی نگهداری می شوند بهتر است از نوع آرام و کوچک باشد چرا که زیبایی آکواریوم را بیشتر می کند. این ماهیان دسته ای هنگام شنا نمایی بسیار زیبا را در داخل آکواریوم گیاهی ایجاد می کنند.

نحوه ضد عفونی کردن گیاهان آکواریومی

برای ضدعفونی کردن گیاهان آکواریوم بهتر است ابتدا دلیل آلوده شدن آکواریوم را بیابید. اگر در آکواریوم گیاهی شما خزه ها و جلبک ها بیش از حد رشد کرده اند و باعث از بین رفتن شفافیت آکواریوم شده است می توانید از پرمنگنات سدیم برای ضد عفونی کردن استفاده کنید. پرمنگنات سدیم را بهتر است به صورت محلول تهیه کنید و سپس ماهیان آکواریوم را از داخل آن بیرون آورید و محلول حاوی سدیم پرمنگنات را در داخل آن بریزید و به مدت دو ساعت صبر کنید تا آکواریوم کاملا ضدعفونی بشود. در نهایت آب داخل آکواریوم را پس از ضد عفونی کردن تخلیه کنید و آب جدید داخلش بریزید. نکته ای که وجود دارد این است که اگر داخل آکواریوم شما کمی از محلول باقی بماند اشکالی پیش نمی آید.

خاک مناسب برای آکواریوم گیاهی چگونه است؟

خاک مناسب برای آکواریوم گیاهی می تواند به چندین صورت باشد. بهترین خاک برای بستر کف آکواریوم گیاهی ماسه و ترکیبی از سنگریزه ها می باشد. چنانچه در آکواریوم صرفا از ماسه استفاده کنید ممکن است پس از مدتی منافذ آن بسته شود و در نهایت ماسه های سفتی در کف آکواریوم به وجود آید. این نوع بستر سفت برای گیاهان آبی مناسب نیست و سبب عدم رسیدن اکسیژن به ریشه گیاه می شود. همچنین از شن و سنگریزه تنها نیز نباید استفاده کرد چرا که سفت می شوند و باز هم اجازه رشد ریشه ها و اکسیژن رسانی را نمی دهد. نکته ای که در مورد سنگریزه ها قابل توجه است عدم استفاده از سنگریزه های زاویه دار است. سنگریزه های زاویه دار باعث پاره شدن ریشه های گیاه می شود. گاهی به سبب وجود مواد مغذی در خاک، افراد سعی می کنند از خاک طبیعی برای آکواریوم استفاده کنند که باز هم توصیه نمی شود چرا که باعث گل آلود شدن محیط آکواریوم می شود. برای حفظ و نگهداری از بستر آکواریوم می توانید از سنگ ها هم استفاده کنید. سنگ ها باعث ایجاد یک دیواره در عمیق ترین و کم عمق ترین قسمت بستر می شود. برای ساختن تپه در آکواریوم گیاهی می توانید از سنگ ها بهره ببرید و گیاهانی که ریشه عمیق تری دارند را در کنار این سنگ های محافظ بکارید.

مخازن

انتخاب مخزن آکواریوم بسیار مهم است. در کل نگهداری و طراحی یک آکواریوم گیاهی کاری بسیار هنرمندانه و ظریف است که از انتخاب مخزن گرفته تا کاشت گیاهان و انتخاب ماهی ها کاری بسیار ظریف است و اگر ماهی را که انتخاب می کنید با شرایط نگهداری گیاه یا نوع شرایط آکواریوم سازگار نباشد آکواریوم با مشکل مواجه می شود. محبوب ترین نوع مخزن آکواریوم نوع مستطیل شکل است. آکواریوم های مستطیلی در ابعاد گوناگونی تهیه و تولید می شوند. یک آکواریوم خوب و متوسط که از فروشگاه می توان تهیه کرد آکواریوم پنجاه و پنج گالنی است. در این آکواریوم می توانید از خنک کننده، سیستم اکسیژن و دی اکسید کربن، ماهی ها، دماسنج و… استفاده کنید.

معرفی برخی تجهیزات آکواریوم گیاهی

۱- هیتر:

هیتر ها همان بخاری آکواریوم هستند. همانطور که در قسمت قبل صحبت کردیم دمای هوای آب داخل آکواریوم باید بین بیست و چهار یا بیست و شش درجه سانتی گراد باشد. اگر دمای آکواریوم به زیر نوزده درجه سانتی گراد برسد باید هیتر های اضافی هم نصب کنید.

دماسنج:

دماسنج معمولا روی سطح آب آکواریوم شناور است و نشان دهنده ی دمای آکواریوم است. وجود دماسنج آکواریومی سبب می شود از خرابی هیتر آگاه بشوید. چنانچه دمای آکواریوم کم یا زیاد شود آگاه خواهید شد.

آب H2O:

بسیاری از افراد برای آب آکواریوم از آب شیر شهری استفاده می کنند. بهترین آب برای داخل آکواریوم آبی است که یونیزه شده و سم زدایی شده باشد. لذا زمانی که آب شیر را در داخل آکواریوم استفاده می کنید متوجه ناخالصی موجود در آن می شوید.

خنک کننده:

در یک آکواریوم گیاهی از خنک کننده ها نیز استفاده می شود. اگر دمای آکواریوم بالا برود گازهایی نظیر O2 و CO2 تولید می شود که در آب حل نمی شود. وجود چنین گازهایی در آکواریوم مضر است. بنابراین تا حد امکان سعی کنید از خنک کننده ها در آکواریوم گیاهی خود استفاده کنید.

گیاهان:

در یک آکواریوم گیاهی گیاهانی از قبیل: نیلوفر، کریپتون برگ بلند، شویدی، تراریوم و چمن و… می توان کاشت.

نور:

در بحث آکواریوم گیاهی وجود نور از اولین ویژگی هایی است که سبب رشد گیاهان و طراوت آنها می شود. برخی از گیاهان در شرایط نوری کم به خوبی رشد می کنند و این نور کم برای ماهی ها هم مناسب است. اما هر چه نور بیشتری به آکواریوم بتابد گیاهان متنوع تری می توان در آن نگهداری کرد. میانگین میزان نوری که برای هر گالن آب نیاز است بین دو تا سه وات می باشد.

PH:

از پی اچ برای بیان میزان اسیدی یا قلیایی بودن آب استفاده می شود. معمولا PH آب خالص هفت ممیز دو دهم است و می توان نتیجه گرفت پی اچ یک آکواریوم در شرایط عادی خنثی است. اما برخی گیاهان و ماهی ها بیشتر دوست دارند در شرایط اسیدی رشد و زندگی کنند. برای اینکه بتوانید میزان پی اچ محیط آکواریوم را تغییر دهید می توانید از بافرهای اسیدی و بازی استفاده کنید. به یاد داشته باشید که تغییرات پی اچ در آکواریوم بهتر است دو دهم باشد.

خیلی متشکرم که در این مقاله همراه با ما بودید چنانچه سوالی یا ابهامی در مورد آکواریوم گیاهی دارید می توانید از طریق راه های ارتباطی با ما در میان بگذارید. چنانچه تجربه استفاده از آکواریوم گیاهی را دارید می توانید در قالب گفت و گو با سایر کاربران به اشتراک بگذارید.