یکی از معروفترین ماهیهایی که در آب شیرین زندگی میکند، ماهی اسکار است که از خانواده سیچلاید (Cichlidae) میباشد. همانطور که میدانید نگهداری هر موجود زنده اصول و قوانین خاص خود را دارد؛ شما نیز در صورتی که قصد خرید و نگهداری این ماهی را دارید، میبایست اطلاعات کاملی در مورد آن کسب نمایید. در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی را درمورد نگهداری، تغذیه، تولید مثل و … ماهی های اسکار در اختیار شما عزیزان قرار دهیم؛ پس در ادامه همراه ما باشید.
نگهداری ماهی های اسکار در خانه
در گذشته تنها خرید ماهی محدود به خرید ماهی قرمز برای سفره هفت سین بود؛ اما امروزه خرید آکواریوم و نگهداری ماهیهایی با رنگها و اندازههای مختلف، در بین افراد محبوبیت زیادی یافته است. انواع مختلفی از ماهیهای آکواریومی یا ماهیهای زینتی وجود دارد که نحوه زندگی، تغذیه و تولیدمثل هرکدام با دیگری متفاوت است که دانستن شرایط زندگیشان، به شما در نگهداری آنها در خانه کمک میکند. ماهی اسکار نیز ماهی معروفی است که اکثر آکواریوم داران با آن آشنا هستند. خلق و خوی این ماهی خشن است و از دسته گوشتخواران قوی جثه به شمار میآید. برای نگهداری آنها به صورت گروهی ، بهتر است با دیگر ماهیان هم جثه خود نگهداری شود تا با گروه مناسب خود بزرگ شوند و در آینده مشکلی نداشته باشند.
بچه ماهی اسکار در ابتدا دارای جثه کوچکی میباشد، اما مراقب باشید که گول این جثه کوچک را نخورید و برای نگهداری آن باید آکواریوم یا مخزن آب بزرگی داشته باشید. یک ماهی اسکار بالغ در حدود ۱۶۰۰ گرم وزن دارد و در هنگام جوانی ماهیانه میتواند دو و نیم سانتی متر رشد نماید. همانگونه که گفته شد این ماهی باید با ماهیان هم جثه خود نظیر پروت، نایف، تگزاس و دیگر ماهیان سازگار در یک محل قرار بگیرد. برای قرار دادن این ماهی در مخزن، ابتدا باید ماهیان دیگر را در مخزن قرار داد، سپس ماهی های اسکار را به جمع اضافه کرد و یا به صورت همزمان آنها را به مخزن اضافه نمایید؛ به این دلیل که اگر ابتدا اسکار را در ظرف قرار دهید و با آن خو بگیرد، به سختی میتوان ماهی دیگری در کنار آن قرار داد.
غذای ماهی اسکار
ماهیهای اسکار در حالت طبیعی گوشتخوار میباشند، اما میتوان آنها را همه چیزخوار در نظر گرفت؛ چون هر غذایی را به عنوان تست هم که شده است یک بار در دهان خود می چرخانند، اما هر غذایی را هم نمی خورند. اگر ماهیهای اسکار را از بچگی نگهداری کنید، میتوانید به هر غذایی عادتشان بدهید، اما باید مقدار کافی پروتئین در غذای ماهی اسکار بگنجانید. میتوانید به آنها ماهی زنده، میگو، غذاهای خشک، حشرات، کرم خاکی و … بدهید. بدن این نوع ماهی به ویتامین C نیز نیاز دارد که باید در وعده غذایی آنها تکه های کوچکی میوه نیز بگنجانید. وجود گیاهان و جلبک دریایی در وعده غذایی آنها نیز سبب میشود روده های آنان به خوبی کار کند. در نظر گرفتن این نکته ضروری است که باید در تغذیه ماهیان اسکار تنوع غذایی رعایت شود، چون استفاده از غذاهای بدون مواد و یکنواخت سبب بیماری ماهی اسکار نظیر سفیدی کبد، سوراخ در کبد و .. میشود. بنابراین در تغذیه آنها حتما میبایست دقتهای لازم را انجام داد.
تولید مثل و تکثیر ماهی اسکار
این ماهی در سن ۱۸ ماهگی و زمانی که حداقل به اندازه ۱۵ الی ۲۰ سانتی متر رشد کرده باشد، میتواند جفتگیری کند. این ماهی دوست دارد تخمهای خود را بر روی سطح صاف بریزد، بنابراین یکی از علائم بارداری ماهی اسکار و تخم ریزی آن، تمیز کردن بین تخت سنگها و ایجاد حفره در آنها است. تخمهای آنان به رنگ قهوه ای و گرد هستند و به اندازه یک ماش می باشد که دارای چسبندگی خاصی نیز میباشد. بهتر است هنگام تخم ریزی سنگی از جنس مرمریت یا گرانیت در آکواریوم قرار دهید تا تخمها سالم بمانند. وجود سنگ گچی و آهکی سبب فساد تخمها میشود.
باید فضای آکواریوم در هنگام تخمریزی تمیز، دارای اکسیژن کافی و مرتب باشد و بهترین غذا را برای آنها آماده کنید. در زمان جفت گیری بهتر است اسکارهای جفت شده تنها در یک آکواریوم کنار هم قرار گیرند.
تخم ریزی از زمان نزدیک شدن به سطح سنگ و تغییر رنگ ماهی اسکار شروع میشود؛ سپس به صورت خطی تخمهای خود را از ابتدا تا انتهای سنگ میچینند؛ به دلیل چسبنده بودن به سطح سنگ میچسبند. سپس ماهی نر با حرکات رقص و شادی بر روی تخم ها اسپرم رها میکند. آنها به یکدیگر با نوازش و بوسه ابراز احساسات میکنند و به این طریق رضایت خود را اعلام می کنند.
در زمان تخمگذاری حتما روی آکواریوم درپوش قرار دهید و برای آنها مزاحمت ایجاد نکنید. در صورت قرار ندادن درپوش ممکن است به بیرون بپرند و آسیب ببینند.
تشخیص جنسیت
تشخیص جنسیت ماهی اسکار به راحتی از روی ظاهر آنها انجام میشود. آلت تناسلی اسکارهای نر شبیه به نوک نی و به شکل دوک است. قوسی بلند روی سر آنها دیده می شود و دارای دهانی بزرگ و لب های پهن هستند. آلت تناسلی اسکارهای ماده شبیه به تخم هایی است که میریزند و دارای لبه گرد میباشد. دارای قوسی کمتری نسبت به اسکار نر است و دهان آن نیز کوچک تر و لبهای باریکتری دارد.
انواع ماهی اسکار
همانگونه که گفتیم این ماهی یکی از محبوبترین ماهی های آکواریومی در ایران میباشد که در ادامه به چند مورد از انواع آنها اشاره میکنیم.
ماهی اسکار سلطنتی: این نوع از معروفترین ماهیهای اسکار میباشد که به نامهای دیگری مانند اسکار ببری و اسکار مخملی نیز شناخته می شود. این ماهی دارای ظاهری بسیار زیبا میباشد.
ماهی اسکار تایگر: رنگ پوست این ماهی راه راه پرتقالی و قرمز است. در کنار بالهها و دم آن نیز حلقههایی به شکل چشم دیده میشود که به زیبایی این ماهی افزوده است. این ماهی به وفور در ایران یافت میشود.
ماهی اسکار مسی: این نوع ماهی کمیاب است. رنگ بدن آن سیاه یا سبز بسیار تیره میباشد و در قسمت باله و دم حلقه هایی شبیه به چشم دیده می شود.